Ogólne informacje o oznaczeniach przyjętych na PKP
Na PKP przyjęto jednolity system oznaczania serii parowozów normalnotorowych:Pierwsza wielka litera informuje o rodzaju pociągów, do jakich został przewidziany parowóz: P-pośpiesznych, O-osobowych, T-towarowych.Parowóz bez tendra nazywany jest tendrzakiem i oznaczamy go dodatkowo drugą wielką litera K.Następna, mała litera informuje o układzie osi parowozu, co ilustruje poniższa tabela.
Parowozy z jedną lub dwiema osiami napędnymi. | |||
Oznaczenie literowe | Oznaczenie cyfrowe | Oznaczenie symboliczne | Przedstawiciel |
a | 1-1-0 | oO | OKa1 |
b | 0-2-0 | OO | TKb1479 |
c | 1-2-0 | oOO | Oc1*** |
d | 2-2-0 | ooOO | Od2 |
e | 1-2-1 | oOOo | OKe1*** |
f | 2-2-1 | ooOOo | Pf1 |
g | 2-2-2 | ooOOoo | ? |
Parowozy z trzema osiami napędnymi. | |||
Oznaczenie literowe | Oznaczenie cyfrowe | Oznaczenie symboliczne | Przedstawiciel |
h | 0-3-0 | OOO | TKh49 |
i | 1-3-0 | oOOO | TKi3 |
k | 2-3-0 | ooOOO | Pk1 |
l | 1-3-1 | oOOOo | Ol49 |
m | 2-3-1 | ooOOOo | Pm36 |
n | 1-3-2 | oOOOoo | Pn11 |
o | 2-3-2 | ooOOOoo | OKo1 |
Parowozy z czterema osiami napędnymi. | |||
Oznaczenie literowe | Oznaczenie cyfrowe | Oznaczenie symboliczne | Przedstawiciel |
p | 0-4-0 | OOOO | Tp4 |
r | 1-4-0 | oOOOO | Tr12 |
s | 2-4-0 | ooOOOO | Os24 |
t | 1-4-1 | oOOOOo | TKt48 |
u | 2-4-1 | ooOOOOo | Pu29 |
Parowozy z pięcioma osiami napędnymi. | |||
Oznaczenie literowe | Oznaczenie cyfrowe | Oznaczenie symboliczne | Przedstawiciel |
w | 0-5-0 | OOOOO | TKw2 |
y | 1-5-0 | oOOOOO | Ty2 |
z | 1-5-1 | oOOOOOo | OKz32 |
**Oznaczenia symboliczne-mała litera o-koła toczne, wielka litera O-koła napędne.
***Parowóz został wycofany z eksploatacji na PKP jeszcze przed II wojną światową
W tabeli ujęto tylko układy osi przewidziane przez normę RN-58/MK0001. Inne systemy rozszerzały oznaczenia o dowolny układ z sześcioma osiami napędnymi (litera x) natomiast litery g, o, u, z oznaczały wszystkie pozostałe układy z odpowiednio 2, 3, 4 i 5 osiami napędnymi.Inne sposoby oznaczeń to tzw. system Angielski Whyte’a, w którym podaje się kolejno liczbę kół (nie osi) tocznych-napędnych-tocznych. Oznaczenie takie uzyskujemy mnożąc przez dwa liczby skłądające się na oznaczenie cyfrowe. Oznaczenie ułamkowe podaje w liczniku liczbę osi tocznych, nad ogólną liczbą osi.Po oznaczeniach literowych umieszczono oznaczenie liczbowe. Liczby od 1-10 oznaczają parowóz pochodzenia niemieckiego, 11-19 pochodzenia austriackiego. W przypadku parowozów wyprodukowanych w Polsce liczby podają rok zatwierdzenia konstrukcji parowozu. Liczby powyżej 100 oznaczają parowozy innego, obecgo pochodzenia.Tak więc parowóz TKt48 został przeznaczony do obsługi pociągów towarowych (T), bez tendra (K) o układzie osi 1-4-1 (jedna oś toczna, po niej cztery osie napędne, po nich jedna toczna).Parowóz Ol49 został przeznaczony do obsługi pociągów osobowych (O), z tendrem, o układzie osi 1-3-1 (jedna oś toczna, po niej trzy osie napędne, po nich jedna toczna).Serie tendrów oznacza się dwiema liczbami oddzielonymi wielką literą. Pierwsze cyfry oznaczają pojemność zbiornika wody tendra [m3] w zaokrągleniu do liczby całkowitej, wielka litera informuje o ilości osi w tendrze C-trzy a D-cztery. Ostatnie cyfry przydzielano na tych samych zasadach jak w przypadku parowozów.Oprócz wyżej podanych symboli parowozy i tendry tej samej serii mają kolejne niepowtarzalne numery inwentarzowe oddzielone pauzą od oznaczenia serii.
Ogólne informacje o trakcji parowej w latach 50/60tych ubiegłego stulecia
W 1957 roku zaprzestano dostarczania na PKP nowych parowozów. Aby uzupełnić braki w taborze uruchomiono produkcję taboru elektrycznego, spalinowego manewrowego, importowano tabor spalinowy. Prowadzone działania nie mogły pokryć powstających niedoborów w ilostanie taboru. Dlatego w 1958 roku poważnie ograniczono kasację starych maszyn, a z kasacji niektórych serii zrezygnowano (Ok1, Tr20, Tr203, Ty1 i Ty2). Z NRD dostarczono w ramach umów rewindykacyjnych ponad 300 parowozów głównie serii Ty23, z których niemal wszystkie wymagały poważnego remontu. Uruchomiono również 12 parowozów serii Ty2 i Ty5 produkcji Skody. W latach 1962-1963 „Metalexport” dostarczył z ZSRR 200 poniemieckich parowozów serii Ty2. W roku 1964 parowozy wykonały 72,6 % pracy przewozowej (w tym samym czasie w NRD-67,4%; RFN-36,3%; Francja-19,4%; Włochy-8,0%). Dopiero w 1965 roku na PKP nie dostarczono żadnego parowozu. Wiązało się to m.in. z rozpoczęciem produkcji lokomotyw serii EU07 i SM42.
Ogólne cechy techniczno eksploatacyjne parowozów pracujących na PKP na przełomie lat 50. i 60. XX wieku.
Nacisk osi na szyny:od 12 do 21,5 ton.
Największa szybkość jazdyParowozów pośpiesznych:130 km/h.Parowozów osobowych:100 km/h.Parowozów towarowych:80 km/h.
Najcięższe parowozy pośpieszne na większości linni mogły prowadzić pociągi o ciężarze brutto do 600 ton z szybkością do:70 km/h.
Najcięższe parowozy towarowe na większości linni mogły prowadzić pociągi o ciężarze brutto do 2500 ton z szybkością przeciętna 40 km/h.
Największy ciężar parowozu PKP z tendrem:194 tony.
Ciśnienie pary w kotle:12 do 16 atm.
Przegrzew pary:do 400 oC.
Powierzchnia ogrzewalna całkowita:do 255 m2.
Powierzchnia przegrzewacza:do 96,5m2.
Powierzchnia rusztu:do 6,3 m2.
Zapas wody:do 34m3.
Zapas wegla:do 17 ton.